லதா மங்கேஷ்கர் பிப்ரவரி 28, 1929 அன்று மத்தியப் பிரதேசத்தின் இந்தோரில், மராத்தி குடும்பத்தில் பிறந்தார். அவரின் இயற்பெயர் லதா ஹேமா மங்கேஷ்கர். சிறுமியாக இருந்தபோது தந்தை தீனநாத் மங்கேஷ்கர் இசை பயிற்சி எடுத்து கொண்டிருந்தார்.
ஒருநாள் தந்தை பாடிய ராகத்தை அவர் அப்படியே துல்லியமாகப் பாடிக் காட்டினார். அதை கேட்ட தந்தை, “இவள் சாதாரண குழந்தை இல்லை… இசைக்காகவே பிறந்திருக்கிறது” என்று பெருமையாகச் சொன்னார். சிறுவயதிலேயே இசை அவருக்குள் விதையாக விழுந்தது.
அவருக்கு பள்ளியில் படித்த அனுபவம் ஒரு நாளே. ஆசிரியர், “சின்ன தங்கையை வரவிடக்கூடாது” என்று கண்டித்ததால், லதா மீண்டும் பள்ளிக்கு செல்ல விருப்பம் இல்லாமல் விட்டுவிட்டார். அதற்கு பின் அவருடைய கல்வி அனைத்தும் வீட்டிலேயே — குடும்பத்தினரிடமிருந்தே கற்றது.
அவருடைய வாழ்க்கையின் மிகப்பெரிய அதிர்ச்சிகளில் ஒன்றாக இருந்தது தந்தையின் திடீர் மரணம். அப்போது அவருக்கு வயது வெறும் பதிமூன்று. அந்த வயதில் குடும்பப் பொறுப்பு முழுவதும் அவர்மீது வந்து விழுந்தது. வீட்டில் உணவுக்கு கூட சிரமம் ஏற்பட்ட நாட்கள் இருந்தன.
அந்தத் துன்பத்தில்தான் அவர் திரைப்பட இசைத் துறைக்குள் நுழைந்தார். தந்தையின் நண்பர் மாஸ்டர் விநாயக் உதவி செய்து, லதாவிற்கு முதல் பாடல் வாய்ப்பு கிடைத்தது. 1942ல் “Kiti Hasaal” என்ற மராத்தி படத்தில் அவர் முதல் முறையாகப் பாடல் பதிவு செய்தார்.
சிறிது காலத்தில் ஹிந்தி சினிமாவிலும் அவரின் குரல் செல்வாக்கைப் பெறத் தொடங்கியது. 1949ல் வெளியான ஒரு பாடல் மூலம் மக்கள் அவரை சிறப்பாக கவனிக்கத் தொடங்கினர்.
பின்னர் 1950–60களில் ஹிந்தி சினிமாவின் பின்னணிப் பாடகிப் பட்டத்தை அவர் தனியாக ஏந்தினார். பாடல்களில் வரும் உணர்ச்சி, மென்மை, சுத்தம் — இவை அனைத்தும் அந்தகால இசையையே மாற்றிப் போட்டன.
பெருமைகள் பல. பாரத் ரத்னா உட்பட இந்திய அரசின் உயரிய விருதுகள், பத்ம விருதுகள், தாதாசாகேப் பால்கே விருது — அனைத்தையும் அவர் பெற்றார்.
25,000க்கும் மேற்பட்ட பாடல்கள், 36க்கும் மேற்பட்ட மொழிகள்… ஏழு தசாப்தங்களுக்கு மேலாகக் குரல் உலகை ஆள்ந்தவர்.
ஆனால் இந்த உயரத்திற்கு அவர் மிகவும் கடினமான பாதையை வைத்துத் தான் வந்தார். ஆரம்பத்தில் சிலர் அவரது குரலை “மிக மெலிது” என்று விமர்சனப்படுத்தினார்கள்.
அக்காலத்தில் பெண்களுக்கு ஆழமான குரல்தான் ஏற்றதாகக் கருதப்பட்டதால். ஆனால் லதா தனது மென்மையான குரலின் மூலம் பெண்களின் குரல் தரத்தை இந்திய இசையில் முழுதாக மாற்றினார்.
அவர் சந்தித்த இன்னல்கள் குறைவில்லை. சம்பளம் குறைவு, ரெக்கார்டிங் ஸ்டுடியோக்களின் பழமையான வசதிகள், ஒரு பாடலுக்கே 30–40 ரீடெக்குகள்… சில சமயங்களில் தூக்கமே இல்லாமல் இரவும் பகலும் பாட வேண்டியிருந்தது.
ஒருமுறை 72 மணிநேரம் தூக்கமே இல்லாமல் ரெக்கார்டிங் செய்த சம்பவமும் உள்ளது. அதோடு, 1960களில் ஏற்பட்ட நச்சேற்றத்தால் அவரது உயிரே ஆபத்திற்குள் சென்றது. அவர் சந்தேகித்ததாவது — உணவில் யாரோ ஏதோ கலந்திருக்கலாம். அது இன்னும் மர்மமாகவே உள்ளது.
லதாவுக்கு கிரிக்கெட் மிகவும் பிடித்தது. இந்திய அணியின் முக்கியமான போட்டிகள் அனைத்தையும் அவர் பார்த்தார். சச்சின் டெண்டுல்கரின் மீது பெரும் பாசம் இருந்ததால் ஒரு கார் வாங்கிக் கொடுத்ததும் நடந்தது.
அவரது குரலில் எழுதப்பட்ட பாடல்களின் எண்ணிக்கை அதிகமானதாலோ, அல்லது அவரது குரல் கதையையே மாற்றி விடும் சக்தி கொண்டதாலோ — சில பட இயக்குநர்கள் அவரின் குரலுக்கு ஏற்ப கதாபாத்திரங்களை வடிவமைப்பார்கள் என்பது அரிதாக அறியப்படும் உண்மை. ஒரே பாடலை ஒரே நாளில் ஹிந்தி, மராத்தி, தமிழ் என மூன்று மொழிகளில் பாடிய சாதனையும் அவருக்கு உண்டு.
ஸ்டுடியோ வாழ்க்கை அவருக்கு இரண்டாவது வீடு. பல நேரங்களில் அங்கேயே தூங்கி, லைட் உணவு சாப்பிட்டு, non-stop recording செய்தவர். குரலில் இயல்புதான் முக்கியம் என்பதால் அதிகம் voice editing பயன்படுத்த வேண்டாம் என்று அவர் எப்போதும் சொல்வார்.
சிறுவர் வயது முதல் மேடையே அவரது உறவாக இருந்தது. தனது குடும்பத்தையும் இசையையும் வாழ்க்கை மீது வைத்த அவர் திருமணம் செய்யவில்லை. வெளியில் அமைதியாகவும் சற்றே distance வைத்தும் இருந்தாலும், வீட்டில் மிகவும் நகைச்சுவையாகவும் அனைவரையும் சிரிக்க வைப்பவராகவும் இருந்தார்.
இதற்கெல்லாம் அடிப்படை — அவர் பெற்ற இசை பயிற்சி. 9–10 வயதுக்குள் யமன், பைரவி, பூபாளி போன்ற ராகங்களை fluently பாடியவர். இந்திய இசையின் “ஒலி”யையே மாற்றியவர். எனவேதான் அவர் “இந்தியாவின் குரல்” என்று அழைக்கப்பட்டார்.
